Choroby reumatoidalne stawów są jednymi z najpowszechniejszych przypadłości u seniorów. W zaawansowanym stadium znacznie obniżają komfort życia, ponieważ utrudniają poruszanie się i wiążą się z przewlekłym bólem. Omawiamy, jak objawia się reumatyzm u osób starszych, a także jak wygląda leczenie i jak można wspierać seniora !

Jak rozpoznać reumatyzm u osób starszych?

Reumatyzm u osób starszych jest powszechną przypadłością. Szacuje się, że w Polsce z problemami tego typu zmaga się ok. 10 milionów ludzi. Są szczególnie częste w grupie wiekowej 46-65 lat (częściej występują u kobiet).

Pierwszymi objawami są bóle stawów, a także ich charakterystyczne „trzeszczenie” i ograniczenie zakresu ruchu. Z czasem mogą pojawiać się przewlekłe stany zapalne wywołane uszkodzeniem chrząstki stawowej, wokół których powstają wyrośle, stwardnienia i torbiele. Zwykle towarzyszy im opuchlizna i zaczerwienie.

W zaawansowanej fazie choroby stawy ulegają deformacji, a jakość życia zdecydowanie spada. Wykonywanie normalnych czynności staje się nie tylko trudne, ale też bolesne.

Na czym polega leczenie reumatyzmu u seniora?

Leczenie reumatyzmu u seniora głównie skupia się na łagodzeniu objawów i zapobieganiu postępowania choroby. Przede wszystkim znaczenie mają: 

  • podawanie leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych (doustnie oraz miejscowo, w formie maści, okładów, zastrzyków),

  • fizjoterapia – wykonywanie odpowiednio dobranych ćwiczeń, które pomagają zachować ruchomość stawów, a także masaże, diatermia (pole magnetyczne) czy termoterapia,

  • stosowna dieta – bogata w składniki odżywiające mięśnie i tkankę łączną (m.in. witaminy A, D, E i C, kwasy omega 3) oraz pozbawiona produktów zapalnych, takich jak np. używki, mocna kawa/herbata, sól czy produkty tłuste i wysoko przetworzone; jeśli pacjent ma nadwagę, dobrze zastosować deficyt kaloryczny – zmniejszenie wagi ciała zmniejsza obciążenie stawów.

Jak opiekować się seniorem z reumatyzmem?

Opieka nad seniorem z reumatyzmem powinna obejmować nie tylko regularne podawanie leków i pomoc przy zabiegach pielęgnacyjnych oraz innych codziennych czynnościach. 

Bardzo ważne jest zachęcanie do aktywności (oczywiście w miarę możliwości pacjenta). Nie muszą być to specjalne ćwiczenia – świetnie sprawdzą się spacery, a także np. lekkie prace domowe, robótki ręczne (np. szydełkowanie, robienie na drutach) czy układanie puzzli. 

Ogromne znaczenie ma profilaktyka. Dobrze jest pilnować seniora, by trzymał prostą postawę, prawidłowo siedział itp. Konieczne może być też nauczenie tego, jak właściwie podpierać się laską czy kulami. Należy też przestrzegać podopiecznego przed przeciążaniem się, nadmiernym schylaniem itp. Do tego powinno się zadbać o inne istotne kwestie, m.in. odpowiednią wilgotność powietrza, wygodne, ciepłe, ale przewiewne ubrania czy optymalny poziom nawodnienia.

Nie bez znaczenia jest też wsparcie psychiczne. Ciągły ból i problemy z poruszaniem potrafią drastycznie obniżyć samopoczucie. Warto mimo wszystko motywować podopiecznego do ruchu, a także zapewniać mu rozrywki, które pomogą się odstresować, rozluźnić i zapomnieć o chorobie. Pomocne jest przygotowywanie ciepłych kąpieli z dodatkiem olejków eterycznych, np. sosnowego, lawendowego czy rozmarynowego.

Opieka nad osobami starszymi jest pracą pełną wyzwań. W przypadku reumatyzmu konieczne są uważność, delikatność, wyrozumiałość i dużo empatii. Ogromne znaczenie ma doświadczenie i wsparcie ze strony pracodawcy, dlatego najlepiej współpracować z profesjonalną organizacją.