Opiekunowie niestety muszą czasami zmierzyć się z trudnym zjawiskiem, jakim jest agresja u seniora. Podopieczny z różnych względów może zachowywać się w sposób, który będzie uciążliwy. W tym tekście podpowiadamy, jak radzić sobie w takiej sytuacji. Dowiedz się, jak zadbać o bezpieczeństwo i komfort – swój oraz pacjenta!

Rodzaje agresji u seniora

Przede wszystkim warto wiedzieć, że istnieją różne rodzaje agresji u seniora. Podstawowy podział wyróżnia agresję fizyczną (m.in. szarpanie, popychanie, bicie, gryzienie, rzucanie przedmiotami, plucie) oraz werbalną (m.in. przekleństwa, groźby, krzyki). 

Częstym zjawiskiem jest tzw. bierna agresja, w której podopieczny nie stosuje przemocy słownej ani fizycznej, ale jego zachowanie odbiega od normy i tworzy nieprzyjazną atmosferę. Przejawia się w np. świdrującym spojrzeniu, zaciśniętych pięściach czy postawie zamkniętej. W dużym natężeniu zaczyna być dywersją, czyli świadomym utrudnianiem pracy opiekuna. Wtedy pacjent może np. odmawiać jedzenia, nie reagować na polecenia czy ignorować otoczenie.

Przyczyny agresji osób starszych

Przyczyn występowania zachowań agresywnych u osób starszych może być wiele mogą być powiązane z fizjologią i np. wynikać z niedobór serotoniny. Podobnie działanie mogą wywoływać omamy czy urojenia. Częstym powodem złego samopoczucie osoby starszej sa jednak problemy z zaakceptowaniem zastanej rzeczywistości, z tym, że wielu z nich nie może pogodzić się, że nie są już tak sprawni jak kiedyś, a ich zdolności fizyczne i intelektualne bardzo się ograniczyły. Poczucie, iż życie dobiega końca może powodować u seniorów zachowania agresywne. Wtedy czasem nie potrafią poradzić sobie ze z tym faktem i emocjami, co może prowadzić do zachowywania nieracjonalnego i nieprzewidywalnego.

Opiekun powinien mieć świadomość tego, jakie są przyczyny agresji osób starszych. Mogą to być poniższe czynniki:

  • psychiczne – lęk, bezradność, osamotnienie, poczucie krzywdy, wstyd, irytacja, spadek zdolności poznawczych i komunikacyjnych;

  • biologiczne – niedobór witamin i składników mineralnych przyczynia się do gorszego samopoczucia, wzmagającego frustrację;

  • fizyczne – ból, dyskomfort, ograniczenie sprawności ruchowej;

  • chorobowe – demencja, depresja, choroba Alzheimera, schizofrenia. 

Zdarza się, że przyczyną agresji mogą być też dodatkowe czynniki, m.in. złe warunki bytowe czy problemy w relacjach z bliskimi lub ich brak oraz związana z tym samotność.

Jak radzić sobie z agresją seniorów?

Opiekun musi wiedzieć, jak radzić sobie z agresją seniorów. W ten sposób dba o komfort swój oraz swojego podopiecznego, a także osób w otoczeniu. Przede wszystkim powinien być ostrożny i wyrozumiały, ale powinien jasno stawiać granice oraz ograniczać ewentualne ryzyko.

Na pewno warto próbować:

  • likwidować źródła agresji – dobrze jest unikać drażliwych tematów i usuwać z zasięgu wzroku irytujące przedmioty, by nie budzić negatywnych emocji;

  • zadbać o odpowiednią mowę ciała i ton głosu – wyprostowana, mocna sylwetka, poważna mina, pewne spojrzenie i spokojny, ale stanowczy głos pomagają zapanować nad sfrustrowanym seniorem;

  • używać prostych komunikatów – lepiej jest wydawać konkretne polecenia, ponieważ próba wchodzenia w dyskusję z podopiecznym może potęgować irytację.

Sporadyczne przejawy niegroźnej agresji nie powinny być niczym alarmującym, ale jeśli trudne sytuacje zaczynają być coraz częstsze i intensywniejsze, należy powiadomić o tym fakcie rodzinę seniora. Jeśli interwencja ze strony bliskich nie przyniesie rezultatów, warto zasugerować pomoc ze strony lekarza oraz psychologa. W niektórych przypadkach konieczne jest wdrożenie terapii i /lub farmakologii.

Opieka nad osobami starszymi w Niemczech  to trudne zajęcie dla osób. Dobrze kiedy Opiekunka ma pewne predyspozycje, jest odporna psychicznie, cierpliwa i asertywna. Praca ta nierzadko wiąże się z koniecznością radzenia sobie z sytuacjami, które są niekomfortowe. Nigdy nie należy jednak narażać swojego zdrowia i życia. Z tego względu najbezpieczniej jest współpracować z firmą, która dba o swoich Opiekunów i w razie kłopotów zapewni odpowiednie wsparcie.